آزمایشگاه شیمی و گیاهان دارویی
معرفی آزمایشگاه شیمی و گیاهان دارویی
آزمایشگاه شیمی و گیاهان دارویی دبیرستان فرزانگان امین ۱ اصفهان یکی از مهمترین بخشهای پژوهشی و آموزشی مدرسه است که با هدف ترویج یادگیری عملی علوم پایه و شناخت خواص مواد طبیعی ایجاد شده است.
در این آزمایشگاه، دانشآموزان با اصول شیمی عمومی و تجزیهای آشنا میشوند، روشهای استخراج مواد فعال گیاهان دارویی را یاد میگیرند و اثرات آنها بر سلامت انسان را بررسی میکنند.
همچنین، این محیط علمی نقش مهمی در بالا بردن سطح آگاهی دانشآموزان نسبت به علوم بینرشتهای ایفا میکند، جایی که شیمی، زیستشناسی و علم گیاهان بههم گره میخورند تا کاربردهای درمانی و صنعتی گیاهان بررسی شود.
هدف از ایجاد آزمایشگاه
- آموزش اصول پایه و پیشرفته شیمی بهصورت عملی.
- آشنایی با روشهای استخراج، شناسایی و سنجش مواد مؤثره گیاهان دارویی.
- ایجاد مهارت کار با وسایل شیمیایی و تجهیزات ایمنی.
- پرورش دیدگاه علمی و پژوهشی نسبت به استفاده از منابع طبیعی در صنعت داروسازی.
- توانمندسازی دانشآموزان برای شرکت در پروژههای علمی و جشنوارههای پژوهشی ملی.
تجهیزات و امکانات آزمایشگاه شیمی و گیاهان دارویی
- هود شیمیایی برای تهویه و کار ایمن با مواد شیمیایی.
- بالن و ارلن شیشهای برای تهیه محلولها و انجام واکنشها.
- بشر، پیپت و سیلندر مدرج برای اندازهگیری دقیق مواد.
- دستگاه تقطیر و استخراج Soxhlet برای جداسازی مواد فعال گیاهان.
- کاغذ کروماتوگرافی و تانک TLC برای شناسایی ترکیبات گیاهی.
- ترازوهای دیجیتال حساس برای وزنکشی دقیق مواد آزمایشگاهی.
- مواد شیمیایی آزمایشگاهی استاندارد مثل اتانول، هگزان، کلروفرم، و معرفهای رنگی.
- کیت شناسایی الکلها، فنلها و آلکالوئیدها در گیاهان دارویی.
نمونه روش آزمایش: استخراج اسانس گیاه نعناع
- آمادهسازی گیاه: برگهای تازه نعناع شسته و خرد میشود.
- دستگاه تقطیر: گیاه همراه با آب در بالن قرار داده و فرآیند تقطیر با بخار آغاز میگردد.
- جمعآوری اسانس: بخار حاوی اسانس در کندانسور خنک شده و مایع به دست آمده جدا میشود.
- بررسی کیفیت اسانس: حجم، رنگ و بوی اسانس بررسی و ثبت میشود.
دانشآموزان در این فرآیند، با مفاهیم نقطه جوش، انحلالپذیری و روشهای جداسازی مخلوطها آشنا میشوند.
نتیجهگیری
آزمایشگاه شیمی و گیاهان دارویی دبیرستان فرزانگان امین ۱ اصفهان یک مرکز علمی پویا و کاربردی است که به دانشآموزان فرصت میدهد تا علم شیمی را از کتاب به دنیای واقعی بیاورند و نقش گیاهان دارویی را در زندگی و سلامت بشریان بشناسند.
پرسشهای متداول
۱. چرا آزمایشگاه شیمی و گیاهان دارویی در مدارس اهمیت دارد؟
زیرا باعث درک عمیقتر مفاهیم شیمی و آشنایی با کاربردهای عملی آن در زندگی و صنعت میشود.
۲. آیا تمام گیاهان دارویی در مدرسه قابل آزمایش هستند؟
خیر، فقط گیاهانی که ایمن و غیرسمی هستند و با مقررات آموزش و پرورش سازگارند.
۳. چه روشهایی برای استخراج مواد مؤثره استفاده میشود؟
روش تقطیر با بخار، استخراج با حلال، و کروماتوگرافی.
۴. آیا دانشآموزان میتوانند پروژههای تحقیقاتی شخصی انجام دهند؟
بله، با نظارت دبیران تخصصی شیمی و زیست مدرسه.